ارزیابی تغییرات دوره ای توان اکولوژیک در حوضه آبخیز سقزچی چای برای کاربری مرتع داری

بهره برداری مستمر از منابع طبیعی تجدیدشونده، متضمن شناسایی توان اکولوژیک سرزمین در هر محیطی است و این شناسایی با به کارگیری مدیریت بهینه و برنامه ریزی شده امکان بهره برداری صحیح از منابع را فراهم می آوردو از تخریب محیط جلوگیری می کند. این تحقیق باهدف ارزیابی توان حوضه ی آبخیز سقزچی چای اردبیل برای کاربری مرتع با دو روش تحلیل سیستمی و روش فرایند سلسله تحلیل مراتبی- منطق فازی fuzzy-ahp و همچنین بررسی تغییرات کاربری اراضی حوضه در یک بازه ی 30 ساله و با استفاده از تصاویر ماهواره ی لندست انجام شد. ارزیابی توان منطقه با استفاده از 9 معیار بارش، ارتفاع، شیب، بافت خاک، رسوب، گروه هیدرولوژیک خاک، عمق خاک، تراکم پوشش گیاهی و کاربری فعلی زمین و با استفاده از قابلیت های نرم افزار arc gis9.3 انجام شد. در ارزیابی چند معیاره mce برای تعیین وزن هر معیار از روش فرایند سلسله تحلیل مراتبی (ahp) استفاده شد و در محیط نرم افزار arc gis9.3 با استفاده از عملگر ترکیب خطی وزنی (wlc) کلیه ی لایه های اطلاعاتی با همدیگر تلفیق شدند و نقشه ی رستری توان مرتع داری تهیه شد. درروش تحلیل سیستمی نیز با استفاده از این معیارها مدل اکولوژیک واسنجی شده مرتع داری برای منطقه تهیه شد. سپس به روش تحلیل سیستمی و با سامانه اطلاعات جغرافیایی (gis)، ارزیابی توان منطقه برای مرتع داری انجام شد. پایش تغییرات سیمای سرزمین نیز با استفاده از تصاویر ماهواره ی لندست مربوط به سال های 1366، 1382 و 1393 و شیوه ی مقایسه ی پس از طبقه بندی انجام شد. برای ارزیابی صحت طبقه بندی های انجام شده نیز از ضریب کاپا و صحت کلی استفاده شد. نتایج ارزیابی توان به هردو روش نشان داد که قسمت های غربی حوضه با دارا بودن کاربری مرتع، شیب کم، گروه هیدرولوژیک خاک b، عمق خاک زیاد، بافت خاک لوم، رسوب سالیانه ی کم بیشترین توان را برای کاربری مرتع دارد. همچنین نتایج بررسی تغییرات انجام شده نیز نشان داد که در یک بازه ی 27 ساله، کاربری های جنگل در منطقه 949.37 هکتار کاهش داشته است؛ اما کاربری های مرتع 318.88 هکتار، پوشش آبی 67.61 هکتار، مناطق انسان ساخت 132.54 هکتار، اراضی کشاورزی 115.06 هکتار و اراضی بایر 312.19 هکتار در منطقه افزایش داشته است.